☃️ Jedna Z Ksiąg Nowego Testamentu

Powstanie Pisma Świętego jest pokazane z różnych perspektyw: natchnienia biblijnego, kanonu biblijnego, materiałów piśmienniczych używanych w starożytności, języków biblijnych, starożytnych przekładów Pisma Świętego oraz przekazu tekstu biblijnego (krytyki tekstualnej). See Full PDF. Download PDF. See Full PDF. Najstarszy kanon ksiąg Nowego Testamentu podaje tak zwany „Fragment Muratoriego”, pochodzący z drugiej połowy II wieku, odnaleziony został w 1740 roku. [1] Bł. Hieronim ze Strydonu (ok. 347-419) uważał, że księgę tę należy uznać za apokryf (pochodzi z I w. przed Chrystusem, a niektóre jej fragmenty z I w. po Chrystusie). Zgodnie z teorią dwóch źródeł Ewangelia Marka powstała najwcześniej ze wszystkich czterech Ewangelii Nowego Testamentu. Współcześnie wielu uczonych twierdzi, że powstała w latach 64-70 pomiędzy pożarem Rzymu w 64 roku a zburzeniem Jerozolimy w 70. Zwykle datuje się ją na około 65 rok. Nazywa się je protokanonicznymi, czyli pierwotnie kanonicznymi. Co do natchnienia siedmiu ksiąg Starego Testamentu wątpliwości istniały już u Żydów przed narodzeniem Chrystusa. Podobnie było do V wieku z siedmioma księgami Nowego Testamentu. Nazywa się te księgi deuterokanonicznymi, czyli powtórnie kanonicznymi. Kanon Nowego Testamentu. Kościół chrześcijański posiadał - od pierwszych dni swego istnienia - kanon natchnionego Pisma: Stary Testament. Ale dla wczesnego Kościoła ów Stary Testament był - w swym najgłębszym sensie - proroctwem o Chrystusie: uznaniem, że nawet tutaj ostatecznym autorytetem jest sam Chrystus. - skrócone nazwy ksiąg wraz z zakresami tekstu biblijnego, umieszczone w dolnych rogach stron, ułatwiające szukanie wybranego miejsca w Piśmie Świętym. - słownik wyjaśniający 186 terminów biblijnych, tablice chronologiczne i mapy, które przybliżają kontekst historyczny i geograficzny wydarzeń biblijnych. Biblijne księgi mądrościowe. Hi, Ps, Prz, Koh, Pnp, Mdr, Syr. Księgi dydaktyczne, czyli mądrościowe, obejmują siedem pism o charakterze poetyckim. Dwie z nich (Mdr, Syr) należą do ksiąg wtórnokanonicznych (deuterokanonicznych), czyli przekazanych przez tradycję jedynie w języku greckim. Z tej racji nie znajdują się ona np. w Z 46 ksiąg Starego Testamentu 39 zostało napisanych w języku hebrajskim (z fragmentami aramejskimi), 7 pozostałych zaś zachowało się w języku greckim (deuterokanoniczne księgi). Cały Nowy Testament powstał w języku greckim. Najstarsze fragmenty Starego Testamentu mogły być zapisane już ok. Zastosowanie i znaczenie. Przekład ksiąg Nowego Testamentu dokonany przez ks. Dąbrowskiego rozszedł się w niemal 2-milionowym nakładzie – największym przed publikacją Biblii Tysiąclecia. Nowy Testament ukazywał się 18 razy w łącznym nakładzie 552 900 egzemplarzy, zaś Ewangelie i Dzieje Apostolskie – 26 razy w nakładzie 896 Z kolei najbardziej popularne tematy malarskie nawiązujące do pism Nowego Testamentu to zwiastowanie Maryi Pannie, narodziny Chrystusa i pokłon Trzech Króli, chrzest Chrystusa, cudowny połów ryb, wesele w Kanie Galilejskiej, modlitwa w Ogrodzie Oliwnym, ostatnia wieczerza oraz śmierć Chrystusa, złożenie do grobu i zmartwychwstanie, a Dzieli się na Stary Testament (święte księgi judaizmu) i na Nowy Testament. Katolickie wydania Biblii obejmują 73 księgi (46 Starego Testamentu i 27 Nowego Testamentu), protestanckie — 66 (39 i 27), Biblia hebrajska uznawana w judaizmie liczy 39 ksiąg. Księgi Starego Testamentu opowiadają historię długiej podróży w stronę zbawienia – podróży, która prowadzi prosto do Nowego Testamentu, gdzie wypełniają się obietnice Starego Testamentu. Nowy Testament wypełnia Stary Testament: czyli realizuje i spełnia wszystkie obietnice zawarte w Piśmie Świętym Starego Testamentu. Ytx10X3. Kanon BibliiKanon (z gr. od "kané" miara, pręt mierniczy, "kanon" reguła postępowania) – zbiór lub spis ksiąg uznanych za autentyczne i natchnione Pismo Święte (Biblię). Ustalenie kanonu jest ściśle związane z uznaniem Biblii i jej poszczególnych części za dzieło powstałe z inspiracji Boga .Spis treści1 Kanon palestyński i aleksandryjski2 Kanon hebrajski3 Stary Testament u chrześcijan4 Kanon Nowego Testamentu5 Stanowisko Restoracjonizm6 Przypisy7 Zobacz też8 Linki zewnętrzne Kanon palestyński i aleksandryjskiIstnieją rozbieżności w opiniach co do tego, kiedy ostatecznie ukształtował się żydowski kanon świętych pism. Używa się jednak nazwy "kanon" dla zbioru pism używanych przez Żydów jerozolimskich (kanon palestyński) oraz dla Diaspory – Żydów na emigracji (kanon aleksandryjski). Rozróżnienie takie powstało jako wynik teorii zaproponowanej w 1719 roku przez redaktora jednego z wydań Septuaginty , Francisa Lee. Teoria ta była dalej rozwijana dzięki pracom katolickiego uczonego Franza Karla Moversa. Według tej powszechnie znanej dziś teorii kanon aleksandryjski był obszerniejszy, gdyż zawierał księgi pisane specjalnie dla Diaspory. Za definicję kanonu aleksandryjskiego przyjmuje się Septuagintę, a ściślej – te jej księgi, które znalazły się we Wulgacie Świętego Hieronima . Księgi należące tylko do kanonu aleksandryjskiego nazwano w XVI w. deuterokanonicznymi. Obecnie część biblistów neguje teorię dotyczącą istnienia odrębnego kanonu aleksandryjskiego wśród Żydów, uznając, że księgi uważane obecnie za księgi deuterokanoniczne nigdy nie wchodziły w skład żydowskiego kanonu. Kanon hebrajskiIstnieje wiele opinii co do tego, kiedy ukształtował się ostatecznie kanon hebrajski. Niektórzy umieszczają tę datę tak wcześnie jak II w. inni przesuwają ten okres nawet na drugie stulecie naszej ery. Jedną z powszechnych opinii jest, że takie ustalenie odbyło się między rokiem 87 i 114 po Chrystusie podczas tzw. synodu w Jamni , na którym Żydzi mieliby ustalić kanon nazwany hebrajskim. Brakuje jednak jednoznacznych dowodów na to, że takie ustalenie faktycznie odbyło się w Jamni. Na dobór ksiąg według tej teorii miały wpływ następujące czynniki:Niedawno zakończona wojna z Rzymem, gdzie doszło do zburzenia Jerozolimy – z tego powodu odrzucono Księgi Machabejskie, gdyż Machabeusze zawarli sojusz z Rzymem;Rosnący wpływ chrześcijaństwa – chrześcijaństwo używało kanonu aleksandryjskiego, dlatego zwrócono się w stronę kanonu palestyńskiego, aby odróżnić się od chrześcijan;Kwestie doktrynalne – różne czynniki zadecydowały, że do kanonu włączono Mądrość Syracha a odrzucono Pieśń nad Pieśniami .Kanon hebrajski składa się obecnie z 24 (lub według innego podziału z 22) ksiąg, które obecnie tworzą 39 ksiąg protestanckiego Starego Testamentu . Różnica w liczbie wynika z późniejszego podziału niektórych długich ksiąg na krótsze. Był on później modyfikowany, przez co obecnie nie należy do niego Mądrość Syracha, a należy Pieśń nad Pieśniami. Kanon hebrajski dzieli się na trzy części:Prawo (Pentateuch) – Torah (תּוֹרָה) – ( Pięcioksiąg Mojżesza )1. Księga Rodzaju – Bereszit (בראשית) Na początku2. Księga Wyjścia – Szemot (שמות) Imiona3. Księga Kapłańska – Wajikra (ויקרא) Zawołał4. Księga Liczb – Bamidbar (במדבר) Na pustyni5. Księga Powtórzonego Prawa – Dwarim (דברים) SłowaProrocy (Prophetae) – Newiim (נביאים)Prorocy dawniejsi:6. Księga Jozuego – Jehoszua (יהושע)7. Księga Sędziów – Szoftim (שופטים)8. 1 - 2 Księgi Samuela – Szemuel (שמואל)9. 1 - 2 Księgi Królów – Melachim (מלכים)Prorocy późniejsi:10. Księga Izajasza – Jeszajahu (ישעיה)11. Księga Jeremiasza – Jiremijahu (ירמיה)12. Księga Ezechiela – Jichzekel (יחזקאל)13. Dwunastu Proroków Mniejszych – Trej Asar (תרי עשר) Księga Ozeasza – (הושע) Księga Joela – Yoel (יואל) Księga Amosa – Amos (עמוס) Księga Abdiasza – (עבדיה) Księga Jonasza – (יונה) Księga Micheasza – (מיכה) Księga Nahuma – (נחום) Księga Habakuka – (חבקוק) Księga Sofoniasza – (צפניה]) Księga Aggeusza – (חגי) Księga Zachariasza – (זכריה) Księga Malachiasza – (מלאכי)Pisma (Hagiographa) – Ketuwim (כתובים)14. Księga Psalmów – Tehilim (תהלים)15. Księga Przysłów – Miszlei (משלי)16. Księga Hioba – Ijow (איוב)17. Pieśń nad Pieśniami – Szir Haszirim (שיר השירים)18. Księga Rut – Rut (רות)19. Lamentacje Jeremiasza – Eika (איכה)20. Księga Koheleta – Kohelet (קהלת)21. Księga Estery – Ester (אסתר)22. Księga Daniela – Daniel (דניאל)23. Księgi Ezdrasza i Nehemiasza – Ezra wuNechemia (עזרא ונחמיה)24. 1 - 2 Księgi Kronik – Diwrej Hajamim (דברי הימים)Kanon ten był najbardziej rozpowszechniony wśród Żydów w Palestynie w I wieku Istniało jednak wiele grup, podzielonych geograficznie i doktrynalnie, które uznawały inne kanony. Saduceusze pod koniec swojego istnienia do natchnionych Pism zaliczali tylko Pięcioksiąg. Samarytanie , których trudno uznać za Żydów w ścisłym sensie, również uznawali tylko Torę, ale wierzyli w zupełnie inne dogmaty niż Saduceusze. Sekta z Qumran oprócz ksiąg kanonu palestyńskiego oraz części ksiąg deuterokanonicznych uznawała wiele własnych użyciu było także wiele apokryfów (niektóre cytowane w Biblii), co do których jednak większość Żydów nie miała wątpliwości, że są nienatchnione. Wspomnieć należy też o księgach, które kiedyś najwyraźniej były uznawane za święte, jednak nie zachowały się do czasów Chrystusa (np. Księga wojen pańskich, opisująca prawdopodobnie podbój ziemi Kanaan).Wiele ksiąg występowało w kilku wersjach (zwanych kodeksami) z różnicami, które można podzielić na: 1) pominięcia, gdzie pewnego fragmentu tekstu brak w innych; 2) powtórzenia, gdzie niektóre wersety lub rozdziały powtarzają się, często z nieznacznymi różnicami; 3) dodatki, czyli fragmenty zawierające zupełnie nową treść. Przykładem może być Księga Jeremiasza, która występowała w formie krótkiej i długiej (długa zawierała te same fragmenty powtórzone kilka razy, obie wersje znaleziono w grotach Qumran), lub Księga Daniela, do której grecki tłumacz dołączył kilka fragmentów niewystępujących w oryginale hebrajskim, np. hymn odśpiewany przez trzech młodzieńców po uratowaniu z pieca, lub przypowieść o Zuzannie. Hebrajska księga Daniela również zawiera powtórzenia, co świadczy o tym, że sama jest przeredagowaną wersją jeszcze wcześniejszej księgi. Trudno ustalić, która wersja danej księgi powinna być uważana za "właściwą" i trzy części Pism powoływał się Jezus Chrystus mówiąc o "Prawie, Prorokach i Psalmach" ( Łukasza 24,44; Psalmy to pierwsza księga Pism, w tym wypadku nazwa ta najprawdopodobniej oznacza całą część). Józef Flawiusz podaje, że ten katalog Pism był uznawany przez Żydów na długo przed I wiekiem (Przeciw Apionowi, ks. I, 8).Kanon hebrajski (zwany Biblią hebrajską) jest uznawany przez protestantów za pełny kanon Starego ustaleniu kanonu hebrajskiego działalność rozpoczęli Masoreci , którzy bardzo dokładnie kopiowali księgi. Z tego powodu dysponujemy dzisiaj hebrajskimi tekstami, które są identyczne z tymi, których używano w czasach Chrystusa. Stary Testament u chrześcijanChrześcijanie bardzo długo nie mieli ustalonego kanonu Starego Testamentu, gdyż uważali go za odziedziczony po Żydach i przez nich skompletowany. Można jednak domniemywać, jakie księgi uznawali na podstawie tekstów włączanych do tłumaczeń, a także innych zachowanych dokumentów. W V w. powstała Wulgata, przekład Starego Testamentu z hebrajskiego i greki (oraz Nowego Testamentu z greki), dokonany przez Hieronima , który za źródło przyjął hebrajskie oryginały pism, ale posiłkował się Septuagintą. Sam Hieronim nie uważał jednak ksiąg później nazwanych deuterokanonicznymi za część natchnionego kanonu. Podobne opinie istniały wśród wielu chrześcijańskich uczonych i duchownych aż do XVI w. Jednym z odrzucających księgi deuterokanoniczne był papież Grzegorz Wielki . Wielu teologów chrześcijańskich przedstawiało bardzo różne koncepcje kanonu, jednak do rozłamu na tym tle doszło dopiero w trakcie reformacji , kiedy ustalił się podział na kanony: katolicki, prawosławny i XVI w. Marcin Luter , podobnie jak niektórzy inni katoliccy bibliści owego czasu, przyjął założenie, że kanon hebrajski jest bardziej pierwotny niż zbiór ksiąg uznawanych dotychczas przez większość chrześcijaństwa i odrzucił księgi w nim nie występujące, zachowując tradycyjny chrześcijański układ pism. W chrześcijaństwie rozgorzała trwająca do dziś dyskusja, które księgi powinny należeć do kanonu. Pisma (Starego i Nowego Testamentu) odrzucone przez Lutra nazwano kościoły chrześcijańskie, które do pism natchnionych Starego Testamentu dołączają także inne księgi. Przykładem mogą być Mormoni , którzy uznają dodatkową Księgę Mormona . Kościoły te na ogół mają doktrynę znacznie różniącą się od poglądów pozostałych denominacji i często bywają uważane za tradycyjnie grupowali księgi Biblii na historyczne, dydaktyczne i prorockie, inaczej niż Żydzi. Podział ten wygląda następująco:HistorycznePięcioksiąg MojżeszaRodzajuWyjściaKapłańskaLiczbPowtórzonego PrawaInne księgi historyczneJozuegoSędziówRutSamuela (1 i 2)Królów (1 i 2)Ezdrasza i Nehemiasza (początkowo były jedną księgą)Tobiasza (deuterokanoniczna)Judyty (deuterokanoniczna)Estery (dodatki deuterokanoniczne)Machabejska (1 i 2) (deuterokanoniczne)DydaktyczneHiobaPsalmyPrzysłówPieśń nad PieśniamiKaznodziei (Koheleta, Eklezjastesa)Mądrości (deuterokanoniczna)Mądrości Syracha (Eklezjastyk) (deuterokanoniczna)ProrockieProrocy więksiIzajaszaJeremiaszaLamentacje (zbiór Jeremiasza)Barucha (zbiór Jeremiasza) (deuterokanoniczna)EzechielaDaniela (dodatki deuterokanoniczne)Prorocy mniejsiOzeaszaJoelaAmosaAbdiaszaJonaszaMicheaszaNahumaHabakukaSofoniaszaAggeuszaZachariaszaMalachiasza Kanon Nowego TestamentuSkłada się z 27 ksiąg Nowego Testamentu uznawanych przez wszystkie wyznania chrześcijańskie .Kanon Pism chrześcijańskich ustalił się stopniowo między I a IV wiekiem Początkowo różne kościoły uznawały różne dodatkowe pisma za natchnione (np. Didaché ), które stopniowo odrzucano. Najdłuższe spory dotyczyły Apokalipsy św. Jana, którą ostatecznie włączono do kanonu. Najwcześniejszy katalog Nowego Testamentu powstał ok. 170 roku ( Fragment Muratoriego ). Na podstawie wypowiedzi pisarzy wczesnochrześcijańskich można stwierdzić, że powoływali się oni i uznawali za natchnione te same księgi, które uznał w 397 roku synod Nowego Testamentu:Księgi historyczne: Ewangelie : Mateusza Marka Łukasza Jana Dzieje Apostolskie Księgi dydaktyczne – Listy Apostolskie :Listy Pawła: List do Rzymian (Rz) 1 List do Koryntian (1 Kor) 2 List do Koryntian (2 Kor) List do Galatów (Ga) List do Efezjan (Ef) List do Filipian (Flp) List do Kolosan (Kol) 1 List do Tesaloniczan (1 Tes) 2 List do Tesaloniczan (2 Tes) 1 List do Tymoteusza (1 Tm) 2 List do Tymoteusza (2 Tm) List do Tytusa (Tt) List do Filemona (Flm)Pozostałe listy: List do Hebrajczyków (Hbr) - autorstwo nieustalone[1] List św. Jakuba (Jk) 1 List św. Piotra (1 P) 2 List św. Piotra (2 P) 1 List św. Jana (1 J) 2 List św. Jana (2 J) 3 List św. Jana (3 J) List św. Judy (Jud)Księgi prorockie: Apokalipsa św. Jana (Ap) Stanowisko Kościołów Prawosławie Cerkiew prawosławna ma taki sam Nowy Testament jak cała reszta chrześcijaństwa, który składa się z 27 ksiąg. Jako obowiązującego tekstu Starego Testamentu używa Septuaginty, obejmującej 49 ksiąg. Dziesięć z nich to tak zwane Księgi deuterokanoniczne. Księgi, o których mowa, to I (lub też III) Ezdrasza, Tobiasza, Judyty, I, II, III Machabejska, Mądrości Salomona, Mądrości Syracha (Eklezjastyk), Barucha, Jeremiasza. Niektóre prawosławne wydania Pisma Świętego zawierają również IV Księgę Machabejską. Na soborach lokalnych w Jassach (1642) i w Jerozolimie (1672) zostały one uznane za „autentyczne części Pisma”, jednakże idąc za opinią Atanazego i Hieronima, większość współczesnych prawosławnych badaczy uważa, że choć są one częścią Biblii, Księgi deuterokanoniczne stoją na nieco niższym szczeblu niż pozostałe księgi Starego Testamentu[2].Podstawą kanonu prawosławnego jest tłumaczenie Septuaginty dokonane przez Cyryla i Metodego. Na potrzeby tego przekładu stworzono alfabet (oparty na alfabecie greckim) zwany cyrylicą. Katolicyzm Sobór trydencki w sposób ostateczny zatwierdził kanon Kościoła katolickiego składający się z 46 ksiąg Starego Testamentu (lub 47 jeśli za odrębną księgę uznać List Jeremiasza , który w wydaniach katolickich stanowi 6 rozdział Księgi Barucha ) oraz 27 ksiąg Nowego Testamentu. Sobór trydencki zamknął też wszelkie dyskusje wewnątrz Kościoła na temat ich kanoniczności. Za kanon przyjęto te księgi, które znalazły się w Wulgacie. ProtestantyzmKościoły protestanckie przyjęły żydowski kanon Starego Testamentu, a tym samym odrzucając niektóre księgi uznawane przez Kościół katolicki i prawosławny jako księgi deuterokanoniczne, zaliczając je do apokryfów. Początkowo niektórzy reformatorzy odrzucali pewne księgi Nowego Testamentu (np. List Jakuba za sformułowanie wiara bez uczynków jest martwa[]), ostatecznie jednak odrzucenie owych ksiąg nie przyjęło się i wszystkie Kościoły protestanckie mają identyczny kanon Nowego Testamentu, jak niemal cała reszta chrześcijaństwa. RestoracjonizmWyznania uznawane za restoracjonistyczne zazwyczaj odrzucają księgi apokryficzne. Stąd np. Świadkowie Jehowy , ustalili kanon Pism Hebrajskich składający się z 39 ksiąg (na wzór kanonu hebrajskiego, chociaż w kanonie hebrajskim występuje tendencja do łączenia różnych ksiąg, stąd czasem 22 lub 24 księgi, które w rzeczywistości są połączonymi 39). Na Nowy testament składa się 27 jednak w łonie restoracjonizmu liczne grupy, które dołączają do kanonu własne pisma. Np. mormoni uznają za natchnioną księgę Mormona a adwentyści dużym szacunkiem darzą pisma Ellen White , niekiedy w stopniu równym z Biblia Tysiąclecia, wydanie III; Wstęp do Listu do Hebrajczyków. Poznań - Warszawa: Pallottinum, 1980. ↑ (wykorzystano fragmenty artykułu z ) Zobacz też Apokryfy Linki zewnętrzne List wielkanocny Atanazego z 367 – najstarsze znane pismo podające pełny kanon Nowego Testamentu Kanon Pisma Świętego niekatolickich Kościołów chrześcijańskich - fragment książki Wstęp ogólny do Pisma Świętego Wydawnictwa Pallotinum Inne hasła zawierające informacje o "Kanon Biblii": Inne lekcje zawierające informacje o "Kanon Biblii": Powstanie ksiąg Nowego Testamentu Chronologię powstania ksiąg Nowego Testamentu prezentuje poniższa tabela. Uwzględniono w niej daty przyjmowane przez większość biblistów. Tylko w przypadku wczesnych listów Pawłowych jest możliwa precyzyjniejsza datacja. Powstanie pozostałych pism jest określane z dokładnością rzędu dziesięciu lat. Listy św. Pawła Wczesne 1 Tes 2 Tes 51 51 lub lata 90. Wielkie Ga Flp 1 Kor 2 Kor Rz 54-57 56-57 57 57 58 Więzienne Flm Kol Ef 56-57 lub 61-63 61-63 lub 70-80 61-63 lub 90-100 Pasterskie Tt 1 Tm 2 Tm 65 lub 95-100 65 lub 95-100 66-67 lub 95-100 Ewangelie Mk Mt Łk J 65-75 lata lata lata 90. Listy katolickie 1 P Jk Jud 1-3 J 2 P 64 lub lata 62 lub lata lata lata 90. 80-90 lub po 100 roku Pozostałe pisma Dz Hbr Ap lata lata 60. lub lata 90. 1. Powstanie Ewangelii O procesie powstania Ewangelii mówi św. Łukasz w prologu do swojej Ewangelii (Łk 1,1-4). Wyróżnia on tam trzy etapy: (1) działalność samego Jezusa ‒ Jego słowa i czyny; (2) nauczanie apostołów i uczniów, najpierw w formie ustnej, później spisanej; (3) powstanie Ewangelii kanonicznych ‒ Marka, Mateusza, Łukasza i Jana. a) Dzieje Jezusa Początkiem formowania się Ewangelii jest sama działalność Jezusa, Jego słowa i czyny. Ewangelie są oparte na życiu historycznego Jezusa z Nazaretu. Jezus nie pozostawił po sobie niczego na piśmie, ale świadkami Jego działania i nauczania byli apostołowie, którzy po Zmartwychwstaniu zdali sobie sprawę ze zbawczego znaczenia życia ziemskiego Jezusa. b) Nauczanie apostołów i uczniów W pierwszych latach po zmartwychwstaniu nie było potrzeby, by zapisywać słowa Jezusa czy też gromadzić opowiadania o Jego życiu, gdyż żyli apostołowie, którzy stanowili gwarancję pamięci o słowach i czynach Jezusa Chrystusa. Na samym początku treścią ewangelii o Jezusie było wypełnienie się w Jego osobie proroctw Starego Testamentu, wydarzenia męki, śmierci i zmartwychwstania Jezusa oraz wezwanie do wiary i chrztu, czego przykładem może być wystąpienie Piotra w dzień zesłania Ducha Świętego (por. Dz 2,14-41). W powstających wciąż wspólnotach wyznawców Jezusa rodzą się nowe problemy i pytania (np. kwestia obowiązywania Prawa Mojżeszowego, formy modlitwy, przynależenia do Królestwa Bożego), na które apostołowie i uczniowie odpowiadali, przywołując słowa i sposób zachowania się Jezusa. Niejednokrotnie apostołowie w swojej katechezie wypowiadają słowa, których Jezusa dosłownie nie wypowiedział, lecz które odpowiadały Jego nauczaniu (zauważa się to w paralelnych, czyli analogicznych tekstach ewangelicznych, które relacjonują te same słowa Jezusa; por. np. słowa ustanowienia Eucharystii w Mt 26,26-29, Mk 14,22-24, Łk 22,19-20, 1 Kor 11,23-25). Powtarzanie tej samej ewangelii doprowadziło do wytworzenia się pewnych stałych, utartych sformułowań przekazywanego świadectwa o Jezusie. Z czasem pojawiają się uczniowie, którzy nie znali Jezusa z Nazaretu osobiście. Dla nich trzeba było ewangelię Jezusa i o Jezusie spisać, by wiedzieli, czego mają się trzymać w swoim nauczaniu. Było to konieczne również dlatego, że umierali apostołowie, naoczni świadkowie życia Jezusa. Tak powstają pierwsze zestawienia słów Jezusa i opowiadania o różnych wydarzeniach z Jego życia. Wśród tych pierwotnych tekstów zapisujących słowa Jezusa można wyróżnić: • logia ‒ luźne powiedzenia Jezusa, które początkowo były przekazywane w oderwaniu od pierwotnego kontekstu, w jakim zostały wypowiedziane przez Niego. W późniejszych Ewangeliach kanonicznych zauważa się, że te same powiedzenia Jezusa są umieszczane w różnych sytuacjach Jego życia (por. np. powiedzenie Jezusa o potrzebie stania się jak dziecko w Mk 10,15 z Mt 18,3); • apoftegmata ‒ krótkie opowiadania, których punktem kulminacyjnym było jakieś powiedzenie Jezusa (np. opowiadanie o łuskaniu kłosów w szabat w Mk 2,23-28, którego zwieńczeniem jest powiedzenie Jezusa o „ustanowieniu szabatu dla człowieka”, a nie odwrotnie); • przypowieści ‒ opowiadania, w których Jezus posługiwał się obrazowym opisem (porównaniem) w celu ukazania jakiejś prawdy o Królestwie Bożym (por. serię przypowieści w Mk 4). Gdy chodzi o opowiadania o Jezusie, to miały one nierzadko stereotypową budowę, co widać szczególnie w przypadku narracji o cudach uczynionych przez Jezusa. Konieczne jest również podkreślenie, że opowiadania ewangeliczne sięgały do historycznych zdarzeń z życia Jezusa nie tylko po to, by o nich informować, ale przede wszystkim, by wskazywać ich teologiczne znaczenie, przede wszystkim w perspektywie wydarzeń paschalnych. Do wymienionych wyżej przedewangelicznych źródeł pisanych nie mamy dzisiaj dostępu ‒ nie zachowały się one do naszych czasów, jakkolwiek nie brak prób ich rekonstrukcji ze strony biblistów. c) Ewangelie kanoniczne Ewangelie kanoniczne zostały napisane w latach 65-100 po Chrystusie. Najwcześniejszą jest najprawdopodobniej Ewangelia wg św. Marka, która powstała między 65 a 75 rokiem. Istniejąca wcześniej w formie spisanej przedewangeliczna tradycja została w niej usystematyzowana chronologicznie i teologicznie. Intencją Marka nie było napisanie biografii Jezusa, ale tekstu, który doprowadziłby czytelnika do uznania w Jezusie Mesjasza, Syna Bożego (por. Mk 1,1). Specyfika księgi przemawia za tym, że autor pisał ją dla chrześcijan nawróconych z pogaństwa, zaś tradycja umieszcza jej powstanie w Rzymie. Lata sześćdziesiąte I wieku upływały tamtejszej wspólnocie chrześcijańskiej w atmosferze lęku przed prześladowaniami, które zapewne miały miejsce. Ta sytuacja znajduje swoje odzwierciedlenie chociażby w mowie Jezusa w Mk 13 zapowiadającej przyszłe prześladowania chrześcijan. Wpływ na kształt Markowej Ewangelii miał bez wątpienia sam apostoł Piotr, który w wielu kwestiach musiał stanowić bezpośrednie źródło informacji (np. sposób, w jaki Piotr został zganiony przez Jezusa w Mk 10,33). W latach nieznany chrześcijanin napisał Ewangelię, którą znamy jako Ewangelię wg św. Mateusza. Autorstwo apostoła Mateusza, wzmiankowanego bezpośrednio w Mt 9,9 i 10,3, jest niekiedy kwestionowane. Jednakże świadectwo Papiasza, biskupa Hierapolis, pochodzące z ok. 125 roku, nie pozostawia co do tego wątpliwości. Stwierdza on, że „Mateusz zebrał logia spisane w języku aramejskim, a wszyscy tłumaczyli je tak dobrze, jak umieli”. Ewangelia powstała we wspólnocie chrześcijan pochodzenia żydowskiego żyjących w południowej Syrii (możliwe, że w Antiochii). Dwa główne tematy teologiczne tej Ewangelii: Jezus jako Chrystus (Mesjasz) oraz bliskie nadejście Królestwa Bożego zwiastowanego przez Jezusa, miały związek z sytuacją, w jakiej znajdowała się ta wspólnota. Z jednej strony była ona w konflikcie ze społecznością żydowską, której wykazywała, że Jezus z Nazaretu jest obiecanym Izraelowi mesjaszem z pokolenia Dawida, z drugiej zaś strony podejmowała ona działalność misyjną wobec pogan. Równocześnie sama wspólnota, stosunkowo dobrze sytuowana ekonomicznie, przeżywała wiele wewnętrznych problemów związanych np. z kwestią władzy w Kościele czy też sposobem korzystania z bogactw. Te zagadnienia znalazły oddźwięk w doborze słów Jezusa i sposobie ich ujęcia w relacji do przeżywanych przez wspólnotę trudności. Jeszcze inne cele przyświecały Ewangelii wg św. Łukasza, która powstała w latach. Miała ona stanowić pierwszą część dwutomowego dzieła Łukasza poświęconego początkom chrześcijaństwa (drugą są Dzieje Apostolskie; por. Dz 1,1-2). Łukasz był lekarzem pochodzącym z Antiochii Syryjskiej, współpracował ze św. Pawłem (por. Kol 4,14; Flm 24; 2 Tm 4,11), jakkolwiek nie był jego „nierozłącznym towarzyszem”, jak sugerował św. Ireneusz w dziele Adversus haereses z ok. 180 roku. Obraz Pawła w Dziejach Apostolskich jest wyidealizowany. Łukasz pomija w nich wiele trudności, na jakie napotykał Paweł w swojej działalności misyjnej, o których sam pisał w swoich listach. Wreszcie teologia Łukasza w Ewangelii i Dziejach Apostolskich odbiega od teologii św. Pawła. Zdaniem niektórych uczonych pewne elementy nauczania Pawła znane z Łukaszowych Dziejów Apostolskich nie do końca korespondują z poglądami Pawła głoszonymi w jego listach (np. wezwanie do posłuszeństwa Prawu; brak odniesienia do preegzystencji Jezusa; eschatologia, w której nie wspomina się bliskiego końca czasu). Trzeba jednak uwzględnić fakt, iż nauczanie Pawła zapisane przez Łukasza odpowiada teologii, jaką prezentuje Paweł we wczesnej fazie swojej działalności apostolskiej. Różnice te mogą zatem odzwierciedlać rozwój teologii Pawłowej, a nie niezgodności w poglądach między Pawłem i Łukaszem. Niezależnie od tej debaty naukowej panuje zgoda, że Łukasz pisał swoją Ewangelię do chrześcijan pochodzenia pogańskiego żyjących w Antiochii Syryjskiej. Pytanie, które musiało wciąż powracać w tej wspólnocie, dotyczyło tożsamości ich członków w relacji do Boga i Izraela. Łukasz w swojej Ewangelii, jak również w Dziejach Apostolskich, dowodzi, że Bóg okazał się być wierny obietnicom danym narodowi wybranemu. W te obietnice włączył też pogan, a także ludzi wykluczanych przez wspólnotę żydowską (biedacy, ludzie z marginesu społecznego, celnicy) oraz tych członków narodu wybranego, którzy uwierzyli w Jezusa. Oni stanowią odrodzony Izrael. Ostatnią z czterech Ewangelii jest Ewangelia wg św. Jana. Powstała ona prawdopodobnie w Azji Mniejszej, w pobliżu Efezu. Sam rozwój tradycji przed-Janowej trwał zapewne kilkadziesiąt lat, zasadnicza część Ewangelii Janowej została spisana ok. 90 roku, zaś ostateczna jej redakcja mogła nastąpić na początku II wieku po Chrystusie. Dziś większość uczonych stoi na stanowisku, że Czwarta Ewangelia zawiera wiele informacji pochodzących od Jana Apostoła, naocznego świadka życia i działalności Jezusa, jednakże obecna jej forma wskazuje na jej pochodzenie z kręgu uczniów św. Jana, którzy rozwinęli teologicznie i udramatyzowali narracyjnie przekaz pozostawiony przez „umiłowanego ucznia” Jezusa. Jan sam wyjaśnia cel napisania swojej Ewangelii: chce, by jej czytelnicy poznali, kim jest Jezus, a mianowicie, że jest On Chrystusem i Synem Bożym (por. J 20,30-31). Idąc tym tropem, można zakładać, że Ewangelia Jana odpowiada na potrzeby wspólnoty, dla której jest pisana. Do tej wspólnoty przynależą chrześcijanie zarówno pochodzenia żydowskiego, jak i pogańskiego. Ci pierwsi uważali Jezusa bardziej za człowieka niż za Boga, ci drudzy zaś, wywodzący się ze środowiska greckiego, mogli uważać Jezusa bardziej za Boga niż za człowieka. Ewangelia Janowa przynosi teologicznie wyważone, ale zarazem też najdojrzalsze w relacji do wcześniejszych Ewangelii, spojrzenie na Jezusa, ukazując, że obie natury Jezusa ‒ boska i ludzka ‒ umożliwiły Mu zbawienie świata. 2. Listy św. Pawła Spośród dwudziestu siedmiu ksiąg Nowego Testamentu dwadzieścia jeden stanowią listy. Szczególne znaczenie mają listy św. Pawła. Są one pismami okolicznościowymi, w których Apostoł odpowiada na problemy rodzące się w Kościołach powstałych w wyniku jego działalności ewangelizacyjnej. Równocześnie można w nich znaleźć wiele informacji osobistych. Listy Pawłowe są pierwszorzędnym źródłem poznania historii wczesnego chrześcijaństwa, gdyż znaczna ich część jest starsza od czterech Ewangelii i Dziejów Apostolskich. Tradycyjnie przypisywano św. Pawłowi trzynaście listów, które nosiły jego imię (czternastym byłby List do Hebrajczyków, jakkolwiek nie przywołuje on wprost osoby Pawła). Proponowano następującą ich datację: • początek lat pięćdziesiątych ‒ 1-2 Tes; • druga połowa lat pięćdziesiątych ‒ listy wielkie: Ga, 1-2 Kor, Rz; • wczesne lata sześćdziesiąte ‒ listy więzienne: Flp, Flm, Kol, Ef; • połowa lat sześćdziesiątych ‒ listy pasterskie: 1-2 Tm, Tt. Współczesna nauka do listów pochodzących od Pawła zalicza tylko siedem z wymienionych wyżej pism: 1 Tes, 1-2 Kor, Ga, Rz, Flp, Flm. Pozostałe są deutero-Pawłowe, czyli zostały napisane przez uczniów Pawła po jego śmierci. Za uznaniem Listu do Kolosan za po-Pawłowy przemawiają względy nie tylko literackie ( styl liturgiczno-hymniczny), ale też treściowe. Przede wszystkim zwraca się uwagę na różnicę w posługiwaniu się terminem „Kościół”: w niekwestionowanych listach Pawła słowo to odnosi się do konkretnego Kościoła lokalnego, natomiast w Liście do Kolosan „Kościół” oznacza społeczność powszechną, Ciało, którego Głową jest Chrystus (por. 1, 2,19; 3,15). O pochodzeniu po-Pawłowym Listu do Efezjan świadczy zależność tego pisma od Listu do Kolosan, chociażby w postrzeganiu Kościoła jako zjawiska uniwersalnego o kosmicznym zasięgu, w kwestii zmartwychwstania z Chrystusem, zasad życia rodzinnego i wielu innych. Ogromna większość uczonych uznaje listy pasterskie za pochodzące od uczniów św. Pawła. Argumentem przemawiającym za tym jest skierowanie ich do indywidualnych osób, a nie do Kościołów jak w przypadku adresatów innych listów Pawłowych. Decydujące w uznaniu listów pasterskich za po-Pawłowe jest ich zainteresowanie wyłanianiem się w Kościele urzędu biskupów i diakonów, co wykracza poza kontekst życia św. Pawła. W kwestii autorstwa Drugiego Listu do Tesaloniczan większość uczonych skłania się ku osobie Pawła, jakkolwiek kończące list stwierdzenie: „w każdym liście: tak piszę” (3,17), nie przystaje do tradycyjnego datowania listu jako jednego z pierwszych pism Pawłowych. Dochodzi do tego sprawa interpretacji postaci „niegodziwca” z 2,8 czy też mającej objawić się nieprawości (2,9-10) ‒ dla wielu ten język apokaliptyczny przemawiałby za powstaniem listu w latach dziewięćdziesiątych. 3. Pozostałe pisma Nowego Testamentu Listy pozostające poza zbiorem pism Pawłowych są nazywane „listami katolickimi”. Nazwa ta pojawiała się już ok. 300 roku, jakkolwiek określenie to było odnoszone do 1 J jeszcze przed 200 rokiem. Nazywając te listy „katolickimi”, chciano podkreślić, że ich adresatami nie były pojedyncze wspólnoty, jak było to w przypadku listów św. Pawła, lecz większe grupy chrześcijan lub nawet cały Kościół. Inna interpretacja zakłada, że termin „katolicki” wskazuje na „powszechne”, ogólne przyjęcie tych dzieł przez Kościół. Żadne z tych wyjaśnień nie jest do końca zadowalające: 1 P oraz 2-3 J są adresowane do konkretnych wspólnot; księgi te nie były powszechnie uznawane (dotyczy to Jk, 2 P, 2-3 J, Jud); 1 J nie ma cech listu. Gdy chodzi o imiona autorów, jest dyskusyjne, by zostały one napisane przez osoby, którym są przypisywane (z ewentualnym wyjątkiem 1 P). Przechodząc do datacji poszczególnych listów, tylko w przypadku Pierwszego Listu św. Piotra nieliczna grupa uczonych opowiada się za autorstwem Piotra, który według nich napisał go ok. 65 roku przy pomocy Sylwana, współpracownika Pawła (por. 1 P 5,12). Większość jednak uznaje za datę powstania lata osiemdziesiąte, kiedy to wspólnoty chrześcijańskie wymienione w tytule listu (1,1) doświadczają poważnych prześladowań ze strony władz rzymskich. W tym kontekście staje się zrozumiałe skierowane do nich przez autora wezwanie do wytrwałości i nieodpłacania prześladowcom takim samym postępowaniem (por. 2,21-24; 3,13-17; 4,12-14). Drugi List św. Piotra przedstawia się jako testament lub mowa pożegnalna apostoła Piotra, która została napisana krótko przed jego śmiercią (por. 1,14). W przypadku tego listu ma się do czynienia z pseudoepigrafem, czyli tekstem napisanym przez anonimowego chrześcijanina, który po śmierci Piotra sporządził w jego imieniu „testament”. Nic bowiem w liście nie odzwierciedla okoliczności, w których znajdował się Piotr, pisząc ten list. Cały dokument odnosi się do sytuacji zaistniałej po jego śmierci, co dotyczy szczególnie fragmentów z rozdz. 2 i 3 mówiących o fałszywych nauczycielach i prorokach. Dochodzi do tego wzmianka w 3,4 o odejściu już do Pana pokolenia pierwszych chrześcijan, co sugeruje powstanie listu około 80-90 roku po Chrystusie, a może nawet dopiero w początkach I wieku. Gdy chodzi o trzy Listy św. Jana, uczeni różnią się w kwestii czasu i miejsca ich powstania. Panuje raczej zgoda co do powstania ich w tej samej tradycji czy szkole, co Czwarta Ewangelia, jednakże nie wyszły one spod ręki samego Jana. Przyjmuje się, że powstały już po napisaniu Ewangelii Janowej, czyli datuje się je na ostatnią dekadę I wieku po Chrystusie. Początek Listu św. Jakuba (1,1) wskazuje na pochodzenie od Jakuba, „brata Pańskiego” (Ga 1,19), który poniósł śmierć męczeńską w Jerozolimie ok. 62 roku. Zwraca się jednak uwagę na wspaniały styl grecki listu, brak w liście nie tylko specyficznego chrześcijańskiego nauczania, ale też surowego legalizmu i rytualizmu, których należałoby się spodziewać po Jakubie, obdarzonym przez tradycję przydomkiem „Sprawiedliwego”. Zakłada się dzisiaj, że autor tego listu mógł wykorzystać wypowiedzi Jakuba (i także samego Jezusa, od którego pochodzi zdanie w 5,12), zainspirowany jego męczeńską śmiercią i chęcią zachowania jego nauki. Ta kładzie nacisk na konieczność praktycznego przeżywania swojej wiary w każdej sferze życia. Również List św. Judy wydaje się być pseudoepigrafem, czyli tekstem pochodzącym od anonimowego chrześcijanina, który swoje dzieło przypisał Judzie, bratu Jakuba. List jest późniejszego pochodzenia, za czym przemawia wiele przesłanek: w wierszu 17 listu mówi się o apostołach jako osobach przynależących do odległej przeszłości; doskonała greka, którą nie mogły posługiwać się osoby z kręgu krewnych Jezusa (a do takich należałoby zaliczyć Judę, por. Mk 6,3); kryzys wywołany przez fałszywych nauczycieli koresponduje z sytuacją, jaka pojawiała się w Kościele u schyłku I wieku po Chrystusie. Wspomnieć należy jeszcze ostatnią księgę Biblii ‒ Apokalipsę. Tradycyjnie jest ona przypisywana Janowi Apostołowi, jakkolwiek wydaje się, że autor określający siebie imieniem Jana (Ap 1, jest raczej kimś z kręgu uczniów Apostoła. Punktem do ustalenia czasu powstania Apokalipsy są listy do siedmiu Kościołów w Azji Mniejszej w rozdziale drugim i trzecim. Prześladowania, jakich doznają Kościoły, przypadają na lata panowania cesarza Domicjana, zaś samo powstanie Apokalipsy miało miejsce ok. 95 roku po Wojciech Pikor - 14-10-2009 źródło: Data utworzenia: 22/05/2013 @ 23:05 Ostatnie zmiany: 23/07/2013 @ 18:48 Kategoria : Biblistyka Strona czytana 9158 razy Wersja do druku Po pięciu latach prac tłumaczeniowych Świadkowie Jehowy w Polsce ogłosili wydanie Nowego Testamentu, czyli Chrześcijańskich Pism Greckich, w polskim języku migowym. To przełomowy moment dla ponad 50 tysięcy osób posługujących się tym językiem, w tym również dla tych, którzy mieszkają w województwie Polsce przez całe lata osoby niesłyszące nie miały dostępu do rzetelnego przekładu ani jednej księgi biblijnej, a tym samym nie mogły odnosić korzyści z poznawania Biblii. Zmieniło się to w listopadzie 2017 roku, gdy po 12 miesiącach prac tłumaczeniowych ogłoszono wydanie pierwszej księgi biblijnej w polskim języku migowym — Ewangelii według ciągu pięciu lat zespół tłumaczy przełożył na ten język wszystkie 27 ksiąg tak zwanego Nowego Testamentu, czyli między innymi Ewangelie: według Mateusza, Marka, Łukasza i Jana, Dzieje Apostolskie, listy apostołów: Pawła, Piotra i Jana oraz Księgę Objawienia. - Zależało nam na tym, aby materiał był dokładny, ale też przedstawiony jasno i w naturalny sposób — żeby ten przekład Biblii był zrozumiały dla każdego i przekazany współczesnym językiem– powiedziała jedna z Jehowy zdają sobie sprawę, że tekst drukowany oparty jest na języku mówionym, którego wielu głuchych nigdy nie słyszało. Dlatego dokładne, zrozumiałe i naturalne tłumaczenie Pisma Świętego na język migowy pozwala większej liczbie niesłyszących pojąć jej treść. W efekcie pracy zespołu tłumaczy i zespołu produkcyjnego powstało blisko 40 godzin nagrań obejmujących 260 rozdziałów Nowego Testamentu, a każdy spośród 7929 wersetów można odtworzyć oddzielnie. Dzięki tym wysiłkom mnóstwo osób po raz pierwszy zyskało dostęp w swoim własnym języku do najważniejszej Księgi dla każdego Bardzo się cieszymy, że pokrzepiające prawdy zawarte w Biblii, tak bardzo potrzebne w dzisiejszych czasach, są już dostępne dla dziesiątek tysięcy ludzi, którzy posługują się polskim językiem migowym. Rozpoczęcie poznawania tej księgi od Ewangelii, które opisują życie i nauki Jezusa Chrystusa, to jeden z najlepszych sposobów, by poznać i zrozumieć przesłanie Pisma Świętego oraz zbliżyć się do Boga– powiedział Ryszard Jabłoński, rzecznik Świadków Jehowy w Testament w polskim języku migowym został wydany w formie elektronicznej i jest dostępny bezpłatnie na stronie internetowej oraz w dedykowanej osobom niesłyszącym aplikacji JW Library Sign Language, którą można pobierać na smartfony i tablety. Oprócz samego Pisma Świętego zarówno na stronie, jak i w aplikacji użytkownicy mogą znaleźć wiele interesujących materiałów wideo, obejmujących filmy, artykuły oraz wywiady tłumaczone na język migowy. W oparciu o praktyczne zasady z Pisma Świętego poruszają one tematy dotyczące małżeństw, dzieci czy nastolatków, ale też tematykę społeczną, naukową i historyczną. Świadkowie Jehowy w Rzeszowie - ul. Sikorskiego 47a, zapraszają na zebrania w polskim języku migowym, które odbywają się w środy o godz. o 18:30 i niedziele o godz. 10: Polsce działa 35 zborów lub grup posługujących się polskim językiem ofertyMateriały promocyjne partnera Odpowiedzi ♥Żєℓєк♥ odpowiedział(a) o 20:16 Ew. wg św. Mateusza Ew. wg św. Marka Ew. wg św. Łukasza Ew. wg św. Jana Dzieje Apostolskie List do Rzymian 1 List do Koryntian 2 List do Koryntian List do Galatów List do Efezjan List do Filipian List do Kolosan 1 List do Tesaloniczan 2 List do Tesaloniczan 1 List do Tymoteusza 2 List do Tymoteusza List do Tytusa List do Filemona List do Hebrajczyków List św. Jakuba 1 List św. Piotra 2 List św. Piotra 1 List św. Jana 2 List św. Jana 3 List św. Jana List św. Judy Apokalipsa św. Jana Nowy Testament składa się z:czterech Ewangelii zawierających narracje o życiu, nauczaniu i czynach Jezusa Chrystusa,Dziejów Apostolskich opisujących powstanie i rozwój wczesnego chrześcijaństwa oraz działalność apostołów, przede wszystkim Piotra i Pawła,czternastu listów przypisywanych tradycyjnie apostołowi Pawłowi, zaadresowanych do pierwszych wspólnot chrześcijan (UWAGA: obecnie Listu do Hebrajczyków nie traktuje się jako pisma autorstwa św. Pawła),siedmiu tzw. listów powszechnych orazjednej księgi prorockiej, zwanej Apokalipsą lub Objawieniem św. Jana. blocked odpowiedział(a) o 20:22 Uważasz, że ktoś się myli? lub Pochodzenie nazwy Nazwa Nowy Testament jest wyrazem kontynuacji Starego Testamentu. „Testament” oznacza coś, co ma zawierać przesłanie dla kolejny pokoleń, zatem słowo to wyraża cel powstania Pisma Świętego. Autorstwo Nie ma jednego autora Nowego Testamentu. Konkretnie można określić autorstwo Ewangelii, uznanych za natchnione. Ich twórcami są: Mateusz, Marek, Łukasz i Jan. Znani są także autorzy Listów Apostolskich, którymi są, Paweł, Piotr i Jakub. Natomiast za autora „Apokalipsy” zwykło się uznawać św. Jana, którego to objawienie dotyczyło. Okoliczności powstania Nowy Testament powstał prawdopodobnie ok 51 – 96 r. Miał on być rodzajem dialogu pomiędzy Bogiem a człowiekiem oraz wyrazem dobrej nowiny. Nowy Testament miał także na celu zrelacjonować dzieje z życia Jezusa. Języki i tłumaczenia Nowy Testament został napisany w języku greckim, z fragmentami aramejskimi. Najstarszy przekład Biblii na język łaciński pochodzi z IV w. Zwany jest on Wulgatą i przetłumaczony został przez św. Hieronima. Natomiast na języki narodowe zaczęto przekładać Biblię w okresie średniowiecza. Najstarsze ślady tłumaczenia Nowego Testamentu na język polski pochodzą z XV w. Obecnie najbardziej znanym tłumaczeniem całego Pisma Świętego jest „Biblia Tysiąclecia”. Zakres tematyczny Nowy Testament składa się z 27 ksiąg i zawiera relację wydarzeń z życia Jezusa. Opisują je cztery Ewangelie zawierające nauki Jezusa oraz opis konkretnych wydarzeń z Jego życia; Dzieje Apostolskie charakteryzujące kulturę chrześcijańską oraz działalność apostołów; Listy powszechne i św. Pawła oraz „Apokalipsa” św. Jana, będąca wizją końca świata. Uznana została ona za księgę prorocką. Rozwiń więcej

jedna z ksiąg nowego testamentu